Het kunstwerk fungeert als kijkdoos van verwondering waarin veel te zien en te ontdekken valt. Een kunstwerk dat eindeloos veel verhalen bevat. De installatie wordt in de context van Playground (thema Beelden In Leiden 2023) gezien als een automaat van ideeën die de verbeelding van de kijker aanzet. De kunstenaar maakt op virtuoze manier gebruik van materialen en weet deze subliem te combineren tot een alles omvattend kunstwerk. Het kunstwerk bezit een rijke vormentaal, bestaand uit gevonden objecten en zelf gemaakte monumentale kunstwerken uitgevoerd in glimmend RVS. De juxtapositie ofwel naast elkaar plaatsen van objets trouvé, dierbare persoonlijke objecten van de kunstenaar en zijn monumentale, abstracte kunstwerken, vergroten de spanning van zijn reisverhaal. Want wat neem je mee als je op reis gaat of moet vluchten? De kunstenaar, nazaat van Molukse voorouders die altijd een koffer klaar hadden staan om naar de Molukken terug te keren, besloot alles mee te nemen door het geheel als een grote koffer op verplaatsbare pallets te installeren. Klaar om te vluchten.

Beschermd door een dikke laag glas exposeert Marit het buskruit dat zich meer dan twee eeuwen na de Leidse Kruitschipramp (1807) nog in de bodem van de Hooglandse Kerkgracht bevindt. In de maanden voorafgaand aan de opening van de tentoonstelling heeft de kunstenaar samen met een team van archeologen gegraven naar de laatste sporen van de bijna 18.000 kilogram zwarte poeder die toentertijd tot ontploffing is gekomen, en naar de resten van de verwoeste woningen en de 160 doden die vielen. Dit met als doel de nieuwe bevindingen over Nederlands eerste nationale ramp in kaart te brengen. Althans, die illusie wordt gewekt. Het is onduidelijk of we in Pulver te maken hebben met een waarheidsgetrouw of fictief tafereel.

Kilo’s cocaïne, tijgerhuiden en andere zaken die door de overheid in beslag zijn genomen, worden verbrand en zo ontmanteld tot grondstof: energie. Dit gegeven vormt voor Mascini aanleiding voor de energetische installatie Instar. Instar gebruikt de energie van verbrande, geconfisqueerde, illegale goederen om cocons van nachtvlinders tot ontpoppen te brengen. Nadat zij uitvliegen worden de nachtvlinders weer onderdeel van de openbare ruimte van Leiden en omgeving. De titel Instar refereert aan de naam voor het tijdelijke lichaam van een rups tussen twee vervellingen in. Het werk van Vibeke is te zien in de tuin van BplusC.

Door marmer, van oudsher geassocieerd met klassieke beelden, op een hedendaagse, conceptuele manier in te zetten, creëerde Milena Naef een eigen nieuwe beeldtaal. Voor Beelden in Leiden liet zij zich vanwege het Rembrandtjaar inspireren door de zeventiende-eeuwse barok. Ze wil structuren uit de barok, zoals de strakke ‘garden planning’, integreren in een nieuw beeld van marmer. Uit het marmer sneed ze geometrische vormen die ze als een bouwpakket in elkaar zette. Smalle openingen in het marmer bieden ruimte voor licht en schaduw. Het geeft het massieve beeld de suggestie lichter te zijn dan het is.

Damian Kapojos maakte voor Beelden In Leiden een beeld van een schip waarop klassieke figuren vervoerd worden. Het schip komt uit in een schenkkan. Met zijn narratieve beelden creëert hij een eigen fictieve wereld waarin oosterse en westerse invloeden versmelten. In zijn beelden zoekt Kapojos de perfecte balans tussen abstractie en figuratie, waarbij rauwe expressie en verfijning samenkomen. Zijn bewondering voor de Indonesische vechtsport en dans, die hij ook zelf beoefent, is terug te zien in de houding van de figuren. Ze zijn onderdeel van een mythologisch strijdtoneel of verbeelden fragmenten uit de bijbel, vaak als metaforen voor zijn persoonlijke worstelingen en vraagstukken. ‘Mijn beelden komen intuïtief tot stand. Het zijn net losse puzzelstukken, fragmenten van meerdere verhalen die ik opnieuw wil beleven, aanraken en herscheppen. Het is allemaal intuïtief, maar de acterende figuren heb ik bewust in een bepaalde positie gebracht.’ Het maakproces is voor Kapojos een strijd op leven en dood, waarbij hij zich overlevert aan de materialen waarmee hij werkt. Hij boetseert, kneedt, verwondt en liefkoost het materiaal net zo lang tot het beeld de juiste vorm heeft en de betekenis zich onthult.

Het volmaakt gestructureerde Nederlandse landschap fascineert Rein Verhoef. In zijn werk poogt hij de basiselementen van de openbare ruimte om te vormen en te ontdoen van de functie en een nieuwe betekenis te geven. Een trap, een duikplank of een tafel; hoe verhouden zich functie van plaats en positie? Rein houdt van archetypisch geconstrueerde en geproduceerde geometrische vormen. De wijze waarop hij hiermee omgaat maakte hem interessant voor Beelden In Leiden.

Eerste buitenbeeld van Ruben de Jager, gemaakt in opdracht van Beelden in Leiden. Het werk is geïnspireerd op - en gesponsord door - Cell Signaling Technology, een Leids biotechnisch bedrijf dat wereldwijd actief is in het onderzoeksveld voor toegepaste celbiologie en dan met name kankeronderzoek. Daarbij werken zij met anti-lichamen, zogenaamde immunoglobulinen. ‘Deze zijn twee-armig’, aldus Ruben Jager, ‘Mijn werk is eenarmig.’ Het werk is vervaardigd uit gips, en voor plaatsing in de openbare ruimte behandeld met polyester.

No Problem toont gekleurde bladeren van zowel inheemse als exotische planten, hangend over een stellage. Ze zijn in een gipsen mal, gemaakt met echte bladeren, afgegoten in flexfoam en rubber. De kleur en het materiaal doen echter het realiteitsgehalte van de vorm volledig teniet. Het gaat hier dus om iets anders dan de werkelijkheid. Het feit dat de bladeren over een constructie hangen, wijst op menselijk handelen en introduceert zodoende een personage dat niet langer aanwezig is. In plaats van als een tastbaar gegeven, ontvouwt het kunstwerk zich als een herinnering of een droom, ongrijpbaar maar ook onuitwisbaar.

In een betonnen bed is de afdruk zichtbaar van een liggende figuur. Of het gaat om iemand die wakker ligt, slaapt of misschien wel dood is, blijft een raadsel. Op poëtische wijze is zodoende een alledaags moment vastgelegd in de tijd. De sculptuur kan enerzijds geïnterpreteerd worden als een moderne variant van het klassieke ‘memento mori’ (‘gedenk te sterven’) en anderzijds als een omkering van het traditionele monument, waarmee vaak slechts één persoon wordt geëerd voor een daad van historische betekenis. Hartjes eert juist een onbekende mens op een willekeurig moment zonder betekenis en heeft daarmee in feite een monument gemaakt voor iedereen. Dit beeld is aangekocht door Museum Beelden aan Zee.

De Leidse kunstenaar Izaak Zwartjes maakt bij voorkeur gebruik van sloophout, oud ijzer, gerafelde touwen, gescheurde lappen, afgedankte meubels, maar ook zo nodig van slachtafval en mest. Zijn rauwe mythische wereld wordt bewoond door uitgemergelde mummieachtige figuren. Sommigen zijn gekneveld of liggen voor dood in een hoek, anderen bungelen stuiptrekkend aan een balk, weer anderen zitten verdwaasd voor zich uit te staren aan een tafel. Het apocalyptisch visioen van Zwartjes beperkt zich niet tot de figuren maar strekt zich uit tot hun leefomgeving. 'Basic construction III' sluit aan bij een serie primitieve bouwwerken In het oeuvre van de kunstenaar, waartoe ook de stapvoets rijdende hut met bromfietsmotor mag worden gerekend waarmee hij soms op trektocht gaat. De Spartaanse onderkomens zijn niet alleen schuilplaatsen tegen wind en regen, het zijn ook toevluchtsoorden voor de geest. In een wereld vol geweld en verderf bieden zij de ontwortelde mens heel even (en misschien wel tegen beter weten in) de mogelijkheid zich aan de doelloosheid van het bestaan te onttrekken. Lees ons interview met Izaak Zwartjes

Als een maretak heeft de technologie zich, in de vorm van antennes en andere door mensen gemaakte objecten, in de boom genesteld. In verschillende oude culturen geldt de maretak als heilig en wordt de plant gebruikt om kwade geesten te bezweren. In de moderne tijd is technologische vooruitgang voor velen ook iets heiligs en wordt die gezien als de oplossing voor alle aardse kwalen. Het is deze parallel die de installatie van Lammersen zijn verontrustende betekenis geeft. Een maretak leeft op de boom als een (half)parasiet, dat wil zeggen dat de maretak zonder boom niet kan leven. De boom lijdt er in principe niet onder. Maar wat als de maretak zich zodanig zou verspreiden dat er een tekort aan boom ontstaat?
Lees ons interview met Marianne Lammersen